Konu biraz tatsız farkındayım ama okurken demotive olmanızı istemiyorum. Aslında bu konuyu gelecekte gündeme almayı planlıyordum fakat fikirlerim tazeyken ve istişare ettiğim insanlardan da bu konuya dair geri bildirimler almışken yazmak istedim. Bu arada YTD (Yatırım Tavsiyesi Değildir), gaza gelip işten ayrılmayı vs. düşünmeyin 🙂
Başlamadan önce belirtmeliyim ki bu yazı içeriği geçmiş/güncel işten ayrılma tecrübelerim, etrafımdaki meslektaşlarımdan edindiğim geri bildirimler ve okuduğum yazılardan bende kalanları sentezlemem ile oluştu. Sizin de bu içerikte olmadığını düşündüğünüz bir konu var ise geri bildirimleriniz olursa yorum vs. bir iletişim kanalını kullanarak ulaştırırsanız ekleyebilirim. (Baktık ki çok popüler oldu belki bir Repo bile açabiliriz 🙂
Hadi başlayalım o zaman…
İş değiştirmeyi düşündüren nedenler?
- Mesleki tatminsizlik hissi belirginleştiğinde (Örn: yaptığımız işlerden keyif almıyorsak ya da artık işler bizim için fazlasıyla rutine bindiyse)
- Çalıştığımız ekipte senden daha bilgili ya da tecrübeli birilerinin olduğunu düşünmüyorsan (Eğer olsaydı onlardan yeni bilgi/tecrübe edinirdin ve bu konuda aklında soru işaretleri olmazdı. Ha varlardır fakat çok yoğundurlar buna fırsat kalmıyordur; e yine aynı sonuca çıkar ki bizim için yoktur.)
- Mesleki açıdan kendimizi geliştiremiyor (+kurumunuz bunu desteklemiyor) ya da geliştirmeye fırsatımız kalmıyorsa (Bunun nedeni çalıştığımız şirketin kişinin kendini geliştirmesine değer vermemesi [belki de değer veriyor gibi göstermesi] ya da yoğun tempodan dolayı vakit kalmaması olabilir)
- Rutine dönüşmüş ve artarak devam eden yoğun bir temponun içerisinde olduğumuzda (Özel zamanlarda tabi ki ekstra çalışmamız gerekebilir fakat bu artık doğal karşılanmaya başlandıysa demir alma vakti gelmiş ya da geçiyor olabilir)
- Harcadığımız emeği ve piyasa şartlarını göz önüne aldığımızda maddi bakımdan yeterli olduğunu düşünmüyorsak (Bunu değerlendirirken çalıştığınız şirket ve o anda “piyasa” olarak tanımladığınız arkadaşlarınızın çalıştığı şirket büyüklüklerini vs. doğru analiz etmelisiniz. Ama işe yeni başlayan ve görece daha az tecrübeli ve bilgili kişileri sizden yüksek maaşla başlatıyorlarsa tabii bir düşünmek lazım…)
- İstemediğimiz halde sürekli mesaili çalışmak zorunda kalıyor ve üzerine bunun için fazla mesai ücreti almıyorsak (Bu arada yazılımcılarda fazla mesai ücreti olmaz şeklinde bir düşünceye sahipseniz lütfen yavaşça CTRL+W tuşlarına basınız, tşk…)
- Yoğun şekilde çalıştığımızı düşünüyor fakat üstlerimiz bunu görmüyor/göremiyor ya da dikkate almıyorsa (takdir, ek ödeme vs…)
- Şirketimizde işler yolunda gitmiyor fakat her şeyin düzeleceğine dair sürekli vaatlerde bulunuluyor, fakat bunların gerçekleştiğini orta vadede göremiyorsak (Bu konuda şirketin düzelmesi yolundaki çabalarını göz ardı etmemek gerekir fakat günün sonunda unutmayalım ki bir şey ya vardır ya yoktur…)
- İçinde bulunduğumuz takım ya da şirkette mobbing emareleri var ise..!
- Şirketinizin ya da yöneticilerinizin beyanlarının eylemleri ile çatıştığını belirgin şekilde gözlemliyorsanız Ya da icraatları sonucunda yetkinliklerini sorgulamaya başladıysanız.
- Şirket içi performans ölçümlerinin ve bu kapsamda uygulanan stratejilerin doğru sonuçlar ürettiğini düşünmüyorsanız (Örn: bir iş/proje yönetim aracı kullanılıyordur ve günün sonunda kaç birim iş ya da ne değerde iş yaptığınıza bakılıyordur fakat aslında takım arkadaşlarınızın işlerini sürekli olarak pair biçimde aslında siz yapıyorsunuzdur ve bunu istatistiklere yansıtamıyorsunuzdur)
- Şirket içi terfi mekanizmasının doğru işlediğini düşünmüyorsanız (Genelde bu durum sonucunda sizce olmayacak insanların terfi etmesi sonuçları doğar ve bu sizi bir çok açıdan demotive eder)
- Sektör ortalamasına göre oldukça fazla süredir aynı şirkette çalışıyorsanız (Eğer şirketiniz sürekli yeni projeler ve yeni teknolojiler etrafında dönmüyor ise bilgilerinizin atıl kalması haliyle sizinde sektörün güncel ihtiyaçlarına karşın atıl kalmanıza neden olacaktır)
- Şartları daha iyi olan ya da değerlerine (vizyon, misyon, kültür) kendinizi daha yakın hissedeceğiniz bir şirketten teklif almak (Bu durumu değerlendirirken mevcut şirketiniz ile 2 yıl sonra nerede olacağınız ile yeni şirket ile 2 yıl sonra nerede olacağınızı maddi ve manevi yönleriyle değerlendirmenizi kesinlikle tavsiye ederim)
- İşe alım sürecinde anlatılanlar ya da vaadedilenler ile uygulamadaki farklılıklar
Dikkatinizi çekti mi bilmiyorum ama şöyle bir baktığımızda aslında maddi nedenler iş değiştirmeyi doğrudan etkileyen ya da büyük ölçüde etkileyen konular değil…
Bu nedenlerden, Evet bende bunu hissediyorum/yaşıyorum dediğiniz madde sayısı çok ise iş değiştirmeyi düşünebilirsiniz ve makaleyi okumaya devam etmelisiniz fakat; Hayır ben bu maddeler ile kendi iş hayatımda ortak nokta bulamadım diyorsanız lütfen bu makaleyi okumayı bırakınız.
Devam ettiğinize göre nedenleriniz var gibi… Bu noktada size öncelikle önerim yeni bir iş arayışına girmektense öncelikle bu güne kadar emeğinizi satın alan, iyi/kötü bir geçmişse sahip olduğunuz çalıştığınız iş yerini/takımı iyileştirmeye çalışmanızı şiddetle tavsiye ederim.
Eğer mevcut iş yerinizi, iş arkadaşlarınızı ya da işinizi seviyorsanız çözüm odaklı yaklaşıp öncelikle kurumunuzun daha iyi bir şirket olmasına katkı sunmak adına öz veride bulunmalı ve ahde vefa gereği imkanlarınız doğrultusunda bunun için çabalamalısınız. Eğer o enerjiye, zamana belki de maddi şartlara sahip değilseniz o halde alt kısmı atlayarak bir sonraki başlıktan okumaya devam edebilirsiniz.
Umarım bu kısmı okuyorsundur ve şirketine bir şans daha vermeyi düşünüyorsundur. Herkes bu yolu seçecek diye bir şart yok tabi ki fakat belki de senin benim rahatsız olduğumuz konudan şirketin ya da yöneticilerin haberi bile yok? Sen sessizce gidersen gelecektede bu sorunlar asla çözülemeyecek ve belki daha da büyüyecek :/ O halde hadi gel bir şeylerin daha iyi olmasına katkıda bulunmaya çalışalım…
Mevcut iş yerimdeki sorunları çözmek için ne yapabilirim?
Öncelikle problemlerinizi varsa olası çözüm önerilerinide içerecek şekilde yöneticilerinize ya da varsa bunun için çalışan bir birime (örn: insan kaynakları) iletin. Burada çözüm önerilerinizin olması çok ama çok önemli bir konu. Herkes sadece şikayet ya da talep eden birisi için bir şeyler yapmak istemeyebilir. Tabi o şikayetleri bile büyük kıymet sayıp saatlerce seni dinlemek isteyen yöneticilerde var onları ayrı tutalım 🙂
Bu arada problem kaynağı yöneticiniz ise var ise onunda yöneticisine gitmeniz iyi olacaktır. Eğer bağlı olduğunuz yönetici CEO vs. ise genelde çok fazla şansınız olmayabiliyor.
Hadi nasıl yapabileceğine bir bakalım?
Örnek #1: Zam/Prim/Ek Ödeme Talebi
“Merhaba X” sonrasında nezaketen hal hatır faslı… Sonrasında; “biliyorsun ki (bilmek zorunda değil o nedenle hatırlatalım) Y süredir bu şirkette çalışıyorum ve umarım çalışmalarım görülüyor ve takdir görüyordur” (o anda buna bir cevap beklentisinde olmayın çünkü sizin gibi 100 personelden sorumlu olabilir) ile yumuşak bir giriş yaptıktan sonra zam talebinizin oluşmasına neden olan konu ile konuşmaya devam etmeliyiz. Örn: benimde 2 ay sonra düğünüm var, daha iyi bir muhite taşınmam gerekiyor, araba almak istiyorum vs. dedikten sonra “mümkünse maaşımın değerlendirilmesini ve zam yapılmasını talep ediyorum” şeklinde derdimizi lisanı münasip bir dil ile anlatmalıyız. Peki ama burada çözüm önerisi var mı? Olabilir fakat böyle bir konuda o topa girmemek iyi olabilir yoksa yanlış anlaşılabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse; o büyük Z işini aldık o nedenle bana zam yapılabilir gibi bir zemin sizin çıkarcı birisi olarak anlaşılmanıza ve risk görülmenize neden olacaktır.
Örnek #2: Personel Sayısındaki Eksikliğe Bağlı Yoğun Çalışma
“Merhaba X, bir süredir yoğun şekilde çalışıyoruz ve bu problemin ana kaynağının yeterince personelin istihdam edilmemesi olduğunu düşünüyorum. Bu konuda şirketin yeni personel alımı vs. gibi bir düşüncesi ya da çalışması var mı? Eğer varsa bende etrafımdaki bağlantılarım ile görüşebilirim ya da varsa ilan bağlantısını paylaşabilirim, aday getirmeye çalışırım.” şeklinde derdimizi anlatırsak yönetici bu durumun farkında değilse farkına varacak ve bu konuya çözüm odaklı yaklaşmanız nedeniyle bunu bir şikayet olarak değil iyileştirme önerisi olarak değerlendirecektir.
Bu ve bunun gibi onlarca örnek türetebiliriz fakat odaklanmamız gerekenler, olumlu, ılımlı ve çözüm odaklı yaklaşmak olmalıdır.
İş değiştirme fikri olgunlaştığında ne yapmalı?
İş değiştirme noktasında kesin olarak karar verdiysek öncelikle kesinleşen bir iş vs. olmadığı sürece kesinlikle çalışma arkadaşlarımız ya da yöneticilerimiz ile bu durumu paylaşmamalıyız. Bunun sizi koruyan ve şirketinizi koruyan yanları olacaktır. (Örn: işten ayrılma fikrinizin olduğunu öğrenen şirketiniz sizi iş bulmadan gönderebilir [size zarar] veya işten ayrılacağınızı duyan arkadaşlarınız vs. demotive olur [onlarda iş arayışına girebilir ya da üretim düşebilir ki doğal olarak şirkete zarar])
1. Adım: İstişare
İş değiştirme fikrinizi bu durumdan etkilenebilecek olası paydaşlarınıza danışın ve konuyu artı ve eksi yönlerini çıkartabileceğiniz (bkz: SWOT analizi) şekilde değerlendirin.
Önemli! Tükenmişlik sendromunda olan hatta bunu bir tık öteye taşıyıp toxic bir yaşam biçimini benimsemiş insanlar olabiliyor. Öncelikle bu vs. durumdaki arkadaş ya da çalışma arkadaşlarınızdan fikir almamanızı ve hatta mümkünse konuyu onlarla hiç paylaşmamanızı tavsiye ederim. Zira onlara negatif bir kafa yapısına sahip olduklarından size çözüm değil belki de doğru olmayan bir yol için bilet veriyor olabilirler.
Acaba durumunuz sizin düşündüğünüz kadar vahim mi yoksa siz mi fazla büyütüyorsunuz? Ha yok bu istişareler sonucunda iş değiştirme fikrinizin mantıklı olduğu yönünde bir sonuç çıkıyor ise o zaman cihazınızın sesini kıstıktan sonra youtu.be/C0EgvamXF9c?t=89 tıklayın 🙂
2. Adım: CV Güncelleme
Kariyer portallarında mevcut iş yerinizi ve güncel bilgilerinizi içerecek şekilde CV’nizi güncelleyin ve eğer sadece size görünür durumda ise gizliliğini işverenlerin görebileceği şekilde değiştirin.
3. Adım (Varsa): Mevcut ya da yakın zamanda gelmiş teklifleri değerlendirme
Size davette bulunmuş firmalar ile görüşmelere başlayabilirsiniz ki bu size daha hızlı bir iş bulma deneyimi sunacaktır.
4. Adım: İlanları Takip ve Başvuru
Aradığınız kriterleri belirleme ve size uygun olduğunu düşündükleriniz için başvurular.
5. Adım: Mülakatlar, Teklif, İstifa
Firmalar ile görüşüp mülakat evresini geçtikten sonra mümkünse alternatifleri de bekleyip gelen teklifleri değerlendirmeli ve tekliflerden birisini kabül etmeliyiz. Sonrasında yazılı teklife istinaden mevcut şirketimizden istifa edebiliriz.
Farkındaysanız iş bulmadan iş değiştirmedik. Eğer hobi olarak çalışmıyorsanız ve geçimini üstlendiğiniz insanlar var ise mümkün olduğunca mevcut işimizde sabretmeliyiz. Eğer bu bizim için çekilmez bir hal aldıysa zaten yapacak bir şey yok o zaman genelde iş sözleşmeleri fevri istifalar ile sonlanır 🙂
6. Adım (Varsa): İhbar Süresi
Bu süre içerisinde sonuçta maaş almaya devam edeceğimiz ve maaşımızı emek karşılığında hak etmemiz gerektiğinden işimize aynen devam etmeliyiz. Sadece bizim bildiğimiz bilgiler vs. var ise bunları dökümante etmeli, yaptığımız işleri doğru ve detaylı şekilde devretmeliyiz ki bu hem ahlaki bir erdeme sahip olduğumuzu desteklesin hem de işçinin borcunun ifası noktasında gerekliliğin yerine gelmesini sağlasın.
Hatırlatma: “4857 sayılı İş Kanunun’un 17. maddesinde belirsiz iş sözleşmelerinde çalışılan sürelere göre ihbar süreleri yer almaktadır “ayrıca ihbar süresi boyunca günlük 2 saat iş arama izni oluyor. Bunu ister her gün işten erken çıkarak istersek ihbar süresinin sonundan düşerek iş veren ile anlaşmak suretiyle kullanabiliyoruz.
7. Adım: Ayrılış
Bu aşamada kesinlikle dertlendiğiniz ve sizi işten ayrılma kararına iten nedenleri daha önce iletmiş vs. olsanız bile tekrar detayları ile erişebileceğiniz yöneticilere anlatın ve onlarla paylaşın. Ayrılıyor olsanızda yine de varsa çözüm önerilerinizi dile getirin. Bu paylaşım sürecinde saygı ve ahlak sınırlarını aşmadan profesyonel olmaya dikkat edin.
Ve finalde takım arkadaşlarınız (varsa şirketteki diğer tanıdıklarınız) ile helalleşip ayrılın… Olabildiğince güzel ayrılmaya dikkat etmenizi naçizane tavsiye ederim.
Her ne kadar katkıda sunmak için çalıştığınız şirketiniz ve düne kadar beraber çalıştığınız iş arkadaşlarınız olsa da unutmayın ki emekleriniz ve çabalarınız unutulur, her giden kalanlar için hep kötü ve günah geçisidir, çözülmeyen/çözülemeyen ya da ertelenen konular/işler için sorumlu tutulur, haberleşiriz-görüşürüz dediğiniz belki yıl geçirdiğiniz çalışma arkadaşlığınız unutulur vs. (daha fazlası için twitter.com/oncekiyazilimci). Bu nedenle siz işinizi hakkıyla yaptığınızdan eminseniz artık gerisinin bir önemi yoktur ve boşa canınızı sıkmamanız için önemi olmamalıdırda.
Artık yeni bir ekip ile yeni hikayeleriniz olacak ve güzel günler göreceksin, güneşli günler…
